Promienny uśmiech, ukazujący szereg zdrowych i równomiernie rozmieszczonych zębów, to marzenie wielu osób, jednak nie każdy może się nim poszczycić. Krzywy zgryz jest bowiem często występującą przypadłością. Jednym ze sposobów leczenia wad zgryzu jest zastosowanie aparatu ortodontycznego. Pomimo tego, że jego noszenie pozwala zrealizować marzenie o pięknym uśmiechu, jednocześnie często przysparza pacjentowi szeregu trudności, niekiedy bolesnych. Jakie problemy mogą być skutkiem aparatu ortodontycznego?

Leczenie ortodontyczne, choć długotrwałe i często bolesne, dla wielu osób jest koniecznością. Krzywy zgryz jest czymś więcej niż tylko defektem kosmetycznym, który wpływa na nasz wygląd, i tym samym obniża samopoczucie. W niektórych przypadkach jego konsekwencje mogą być o wiele poważniejsze. Dotyczy to przede wszystkim dużych odstępstw od prawidłowego ułożenia zębów, które zwiększają ryzyko rozwoju chorób zębów i dziąseł.

W związku z tym wielu pacjentów podejmuje decyzję o rozpoczęciu leczenia ortodontycznego. Niektóre wady zgryzu wymagają użycia aparatu ortodontycznego, który jest zakładany i zdejmowany przez samego pacjenta (aparat ruchomy) lub aparatu ortodontycznego stałego, który jest trwale mocowany na zębach przez lekarza i może być zdjęty tylko w gabinecie ortodontycznym. Działanie jednego i drugiego odbywa się poprzez zastosowanie specjalnych klamr, które wywierają na zęby niewielkie siły sprawiające, że zęby z powrotem wracają na swoje miejsce w łuku zębowym. Ich specjalne ułożenie wywiera nacisk na zęby, powodując ich nieznaczne przemieszczanie się w pożądanym kierunku. W większości wypadków udaje się przywrócić prawidłowy zgryz. Z całą pewnością aparaty ortodontyczne są w tym zakresie skuteczne, jednak ze względu na sposób działania, mogą wywoływać pewne skutki uboczne*.

Aparat ortodontyczny – problemy, które mogą wystąpić

Ból po założeniu aparatu ortodontycznego jest spodziewanym objawem, pod warunkiem jednak, że nie jest on mocno nasilony. Jest on wynikiem sił działających na zęby. Po założeniu aparatu wymagane są wizyty kontrolne, ponieważ siły działające na zęby muszą być pod stałą kontrolą lekarza. W trakcie działania tych sił warunki anatomiczne w jamie ustnej ulegają zmianie i kontrola nad tym procesem jest warunkiem pomyślnego leczenia i braku komplikacji. Niewłaściwym ułożenie aparatu wobec tkanek miękkich może powodować rany od aparatu ortodontycznego. Każdy wystający metalowy element, czy też niewłaściwie zakończona krawędź znajdująca się w pobliżu dziąseł, mogą wywoływać obtarcia i urazy.

Siły nacisku wymagają regulacji, gdyż w przypadku zbyt dużego nacisku, który przekracza siły adaptacyjne układu stomatognatycznego, może dojść nawet do rozwoju zapalenia tkanek miękkich zęba lub uszkodzenia dziąseł, które objawia się bolesnością, zaczerwienieniem i obrzękiem. Niekiedy może też wystąpić krwawienie.

Gdy elementy aparatu stykają się bezpośrednio z błoną śluzową, mogą powodować jej podrażnienia, które zwiększają ryzyko wystąpienia aft. Pierwszy dyskomfort po założeniu aparatu może minąć, gdy aparat niejako dopasuje się do wnętrza jamy ustnej.

Jeśli dolegliwość nie mija, wówczas warto skontaktować się ortodontą w celu właściwego ułożenia aparatu. Ponadto, aby szybko i skutecznie złagodzić stan zapalny błony śluzowej i ból, warto sięgnąć po bezpieczne i sprawdzone środki, jak np. Sachol.

Na koniec należy wspomnieć również o problemach, które mogą pojawić się już po zaprzestaniu noszenia aparatu ortodontycznego. Należą do nich m.in.: zwiększone ryzyko rozwoju próchnicy, przebarwień szkliwa i pojawiania się na nim białych plam. Są one następstwem utrudnionej higieny jamy ustnej w trakcie noszenia aparatu.

* Bereziewicz W. Leczenie ortodontyczne – aparaty stałe i ruchome. https://stomatologia.mp.pl/lekarze-odpowiadaja/68444,leczenie-ortodontyczne-aparaty-stale-i-ruchome. Data dostępu: 25.04.2018